Slovanský ústav Akademie věd ČR

veřejná výzkumná instituce

PhDr. Zdenka Ribarova

Datum narození: 13. 6. 1945

E-mail: ribarova…slu.cas.cz

Telefon: 224800261

Zaměření vědecké činnosti:

paleoslovenistika, staroslověnské a církevněslovanské písemnictví se srovnávacím zaměřením, makedonská redakce církevní slovanštiny, dějiny makedonského jazyka; edice památek; paleoslovenistická lexikografie a lexikologie

Současné projekty:

Řecko-staroslověnský index (GA AV ČR IV: IAA 90092091 - spoluřešitel)

Redakční činnost:

od r. 2008: členka redakční rady časopisu Slovo, Zagreb, RH

Členství ve vědeckých radách a komisích:

od r. 2003: předsedkyně Komise pro církevněslovanské slovníky při MKS

Stručný vědecký životopis:

1962-1967: Filozofická fakulta UK v Praze (čeština - ruština - srbochorvatština),

jazyková specializace na letních školách chorvatštiny (Zagreb-Zadar) a makedonštiny (Skopje-Ohrid)

1969: Doktorát (PhDr.) z oblasti srovnávací slovanské jazykovědy se zvláštním zřetelem ke staroslověnštině - UK Praha

- doktorát v r. 1975 nostrifikován Filozofickou fakultou Univerzity v Záhřebě (platnost pro celou bývalou Jugoslávii): v Chorvatsku titul dr.sc., v Makedonii titul D-r (=PhD)

1975-2008: vedoucí vědecká pracovnice (научен советник) Oddělení dějin makedonského jazyka Ústavu makedonského jazyka při Univerzitě sv. Cyrila a Metoděje ve Skopji, RM

2000-2005 vědecká pracovnice Oddělení paleoslovenistiky a byzantologie SLÚ AV ČR (vedlejší pracovní poměr)

od 1.1.2009: vědecká pracovnice Oddělení paleoslovenistiky a byzantologie SLÚ AV ČR

Bibliografie:

Monografie:

Pregled češke gramatike s vježbama. Liber Zagreb 1977, 2. izd., Zagreb 1991

Граматика на чешкиот јазик. I дел: Граматика, II дел: Вежби. Скопје 1997 (s D. Rousovou)

Cvičebnice makedonštiny. Brno 1998

Палеославистички студии. ИМЈ Скопје, připravuje se k vydání v r. 2009

Edice:

Радомирово евангелие. Стари текстови IV, ИМЈ Скопје 1988 (s R.Ugrinovоu-Skalovskоu)

Knjiga proroka Jone. Slovo 37, 1987, 123–159; edice textů: 137–157 (= Tisuću i sto godina od smrti Metodijeve. Ćirilometodsko kulturno-književno nasljeđe u Hrvata, Zagreb 1988, 123–159)

Vajsova proučavanja prijevoda Malih proroka iz Brevijara Vida Omišljanina, Slovo 44-46, 1994-96, Zagreb 1996, 27-34. Add: Vajs J., Staroslověnský překlad Malých proroků. Příspěvek k dějinám staroslov. překladu Písma (edd. Ribarova Z.), Slovo 44–46, 1994–96, Zagreb 1996, 35–42

Григоровичев паримејник I. Текст со критички апарат. МАНУ Скопје 1998 (se Z. Hauptovou)

Јазикот на македонските црковнословенски текстови. МАНУ Скопје 2005, 245 s.

Ф. В. Мареш, Компаративна фонологија и морфологија на македонскиот јазик. Синхронија и дијахронија. УКИМ Скопје 2008 (hlavní redaktorka)

Slovníky, indexy:

Речник на македонските црковнословенски текстови. Пробна свеска. ИМЈ Скопје 1978, XXXVII+48 str.[ред. Р. Угринова-Скаловска] (spoluautorka: str. XVIII–XXXVII; 1–48)

Речник на црковнословенскиот јазик од македонска редакција. Toм I. Вовед. А–Б, ИМЈ Скопје 2006, 542 стр. (hlavní redaktorka, spoluautorka)

Речник на црковнословенскиот јазик од македонска редакција. Том II. Св. 8-9. Fv - v7ediniti 9s30, ИМЈ Скопје 2008, s. 1–160 (hlavní redaktorka, spoluautorka)

Индекс кон Речникот на македонските библиски ракописи. Македонистика 4, Скопје 1985, 21–460 [ред. В. Десподова, З. Рибарова] (redaktorka, spoluautorka)

Ribarova Z., Indexy k Staroslověnskému slovníku [red. E. Bláhová], Práce Slovanského ústavu AV ČR (Nová řada, svazek 16), Praha 2003, 245 str., ISBN 80-86420-14-0, 80-86420-16-7

Řecko-staroslověnský index / Index verborum graeco-palaeoslovenicus, Tomus I, fasc. 1-3n, Praha – Pragae 2008n

Македонска енциклопедија (25 hesel), připravuje se k vydání v MANU, Skopje

Studie a kapitoly v knihách:

Příspěvek k rozboru Ochridských listů. In: Симпозиум 1100-годишнина од смртта на Кирил Солунски 2, МАНУ Скопје 1970, 135–148

Iz proučavanja imperativa u staroslavenskom jeziku (Negativni imperativ u staroslavenskom jeziku u usporedbi sa stanjem u drugim slavenskim jezicima). In: Slovo 22, 1972, 52–84

Кон правописот на носовките во северномакедонските текстови (Мешање на носовките во Радомировото евангелие), In: Македонски јазик 35, 1984, 197–204

Охридските традиции и јазикот на македонската средновековна писменост. In: Климент Охридски. Студии, Скопје 1986, 56–77

Преводната литература со библиска содржина во македонската книжевност. In: Средновековна македонска книжевност, Македонска книга, Скопје 1991, 79–131

Makedonská redakce církevní slovanštiny. In: Slavia 60, 1991, 248–263 (=Palaeoslovenica, Praha 1991, 24–39)

Местото на Радомировото евангелие меѓу македонските црковнословенски текстови. In: Studia linguistica polono-jugoslavica 6, Сарајево 1991, 19–29

Кирилометодиевската традиција во паримејниот текст од триодите Орбелски и Хлудов. In: Реферати на македонските слависти за XI меѓународен славистички конгрес во Братислава, МАНУ Скопје 1993, 91–98

Основни правописни и фонетски особености на Григоровичевиот паримејник. In: Македонските дијалекти воп Егејска Македонија (23–24 XII 1991), МАНУ Скопје 1994, 93–99

Архаизми и иновации во глаголскиот систем на Григоровичевиот паримејник. In: Светите Климент и Наум Охридски и придонесот на Охридскиот духовен центар за словенската просвета и култура, МАНУ Скопје 1995, 121–127

За Речникот на македонските црковнословенски текстови. In: Предавања на XXX меѓународен семинар за македонски јазик, литература и култура. Охрид, 8-22 август 1997 година, Скопје 1998, 57–64

Јазичните слоеви во Григоровичевиот паримејник. In: XII меѓународен славистички конгрес во Краков. Прилози МАНУ XXII, 1-2, Скопје 1997, 133–142

Лексиката на тропарите во Григоровичевиот паримејник. In: Tematy, Księga jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin profesora Leszka Moszyńskiego, Gdańsk 1998, 180–186

Взаимоотношение литературных традиций в переводе толкований на псалтырь. In: Средновековна християнска Европа: Изток и Запад. Ценности, традиции, общуване. Medieval Christian Europe: East and West. Tradition, values, communications, София 2002, 175–181

Источнословенски предлошки на македонските ракописи. In: Македонско-украински културни врски (X–XX век). Охрид 21–23 октомври 2003. МАНУ, Скопје 2004, 135–144

Uz nekoliko kršćanskih termina u makedonskim csl. tekstovima. In: Drugi Hercigonjin zbornik (uredio S. Damjanović), Zagreb 2005, 367–372

Осврт врз Речникот на црковнословенскиот јазик од македонска редакција (По повод завршувањето на првиот том). In: Класика – Балканистика – Палеославистика. Материјали од научниот собир по повод одбележувањето на 85-годишнинатата од раѓањето и 60 години научна работка на академик Петар Хр. Илиевски. МАНУ, 18 и 19 ноември 2005, Скопје 2007, 161–168

Slovní zásoba parimejníku v makedonském církevněslovanském slovníku. In: Slovо 56–57, Zagreb 2008, 497–506

 


Aktualizováno:   2009-07-20    © Slovanský ústav AV ČR, v. v. i., web: M. B.